Na liście najpopularniejszych badań nieniszczących, pozwalających sprawdzić jakość wykonania, spoistość oraz wytrzymałość różnego rodzaju konstrukcji, znajduje się badanie PT. To wizualne badanie umożliwiające rozpoznanie powierzchniowych szczelin i różnego rodzaju ubytków, zwłaszcza we fragmentach materiałów spawanych. Dzięki swojej prostocie jest ono badaniem często wykonywanym, choć trzeba pamiętać o jego ograniczeniach związanych chociażby z temperaturą, w jakiej się je realizuje.
Oczyszczenie badanego materiału
Przed przystąpieniem do badania PT wybrany fragment konstrukcji należy dokładnie oczyścić z rdzy, smaru, olejów i innego rodzaju zanieczyszczeń. Ich obecność na powierzchni badanego materiału może wpłynąć na niewłaściwą interpretację wyników i zwyczajnie je zafałszować. Warto pamiętać, że badanie PT bazuje na zjawisku kapilarności, które polega na wnikaniu cieczy do wąskich, często niewidocznych gołym okiem szczelin i jeśli powierzchnia, którą chcemy zbadać, będzie zanieczyszczona, przenikanie cieczy może być nieprawidłowe – nawet jeśli w materiale będą występowały ubytki, możemy to przeoczyć.
Etapy badania
Oczyszczenie powierzchni, którą chcemy poddać analizie, to jedynie wstępny etap badania penetracyjnego. Dopiero po dokładnym oczyszczeniu materiału, można przystąpić do naniesienia na konstrukcję specjalnego preparatu, tzw. penetrantu. To ciecz, która wniknie w szczeliny, przez co staną się one widoczne dla obserwatora. Po użyciu penetrantu należy usunąć jego nadmiar z powierzchni materiału i następnie odczekać określony czas – zgodnie z zaleceniami producenta preparatu, tak by spenetrował wszystkie powierzchniowe szczeliny i pęknięcia. Na koniec na taką powierzchnię nakłada się specjalny wywoływacz lub substancję fluorescencyjną i pod oświetleniem ultrafioletowym obserwuje się materiał. Badanie PT jest proste w realizacji, a przez to niezwykle popularne. Niestety jak wiele innych badań nieniszczących ma spore ograniczenia. Pozwala jedynie na dostrzeżenie powierzchniowych uszkodzeń materiału. Nie daje możliwości zobrazowania ich realnej wielkości i wpływu, jaki mogą mieć na wytrzymałość badanej konstrukcji.
Do realizacji badań penetracyjnych niezbędne jest stosowanie specjalistycznych preparatów, które mają zdolność do wnikania w najmniejsze szczeliny oraz dedykowanych im wywoływaczy lub barwników fluorescencyjnych wraz z lampami UV. Dzięki temu są to badania tanie i łatwe w realizacji, a przez to dość często stosowane, zwłaszcza w pierwszym etapie, przed droższymi i bardziej skomplikowanymi badaniami ultradźwiękowymi czy magnetyczno-proszkowymi.